باب اول: اسباب انحراف از طریق پسندیده و حصول اخلاق ناپسند و بیان قوای نفس انسانی؛ و در این چند فصل است: فصل اول: در بیان قوای روح فصل دوم: در بیان لذت و الم قوای روح فصل سوم: در بیان وظایف هر یک از قوای روح فصل چهارم: در بیان رذایل قوای روح فصل پنجم: در بیان افراط و تفریط در هر یک از صفات. باب دوم: در تفصیل اخلاق حسنه و رذیله، فوائد و مفاسد آنها و چگونگی کسب اخلاق حسنه و معالجه اوصاف مذموم، و مشتمل است بر پنج مقام: مقام اول: در بیان آن چیزی که متعلق به قوه عامله وهمیه که عدالت به معنی اعم باشد، یعنی میانه روی در جمیع امور مقام دوم: در بیان معالجه اخلاق ذمیمه که متعلق است به قوه عاقله مقام سوم: در بیان صفات رذیله و اخلاق حمیده که متعلق است به قوه غضبیه مقام چهارم: در بیان آنچه که متعلق است به قوه شهویه از رذایل و فضایل و راه‌های تحصیل آنها مقام پنجم: در بیان صفاتی که متعلق است به سه قوه عاقله و غضبیه و شهویه، یا دو قوه از این سه قوه ازرذایل و فضایل خاتمه: مواردی که طالب تهذیب نفس، باید در نظر داشته باشد.[۳]