در سال 1353 سلسله جلساتی با سخنرانی آیت الله خامنه ای جهت شناخت نظام مند اسلام به صورت یک مکتب برگزار گردید که در هر جلسه خلاصه ای از مباحث مطرح شده در آن جلسه در یک برگ کاغذ در میان حاضرین پخش می شد که بعدها به دلیل استقبال زیاد مردم این خلاصه ها در قالب این کتاب به چاپ رسید. نویسنده معتقد است که در بحثها و گزارشهای فکری اسلامی سه خصوصیت مهم باید ملاحظه شود: 1- باید از تجرد و ذهنیت خارج شده و جنبه عملی پیدا کند. 2- به صورت پیوسته و نظام مند مورد بررسی قرار گیرد. 3- در استنباط اصول اسلامی باید از منابع اصیل اسلامی استفاده کرد نه از سلایق شخصی.آنچه در این رساله آمده نموداری است از کوششی برای تامین این منظورها به صورت گزارشی از اسلام. در این سخنرانی ها کوشیده شده است که مهمترین پایه های فکری اسلام از سازنده ترین و زنده ترین ابعادش در خلال آیات رسا و روشن قرآن جستجو شود.این کتاب در چهار فصل تدوین شده است که عبارتند از: 1- ایمان 2- توحید 3- نبوت 4- ولایت. در هر فصل پس از مقدمه ای کوتاه به ذکر آیات مربوطه و ترجمه آن اکتفا شده است.